De afgelopen jaren hebben veel jongeren die onder het leenstelsel vielen zich afgevraagd: “Wat krijgen wij terug?” Deze groep studenten, vaak aangeduid als de pechgeneratie, heeft namelijk gestudeerd zonder basisbeurs en is flink in de schulden geraakt. Nu komt er eindelijk een vorm van tegemoetkoming. Maar wat houdt deze regeling precies in? En is het genoeg? In dit artikel leggen we het je helder uit.
Wie behoort tot de pechgeneratie?
De term ‘pechgeneratie’ verwijst naar studenten die tussen 2015 en 2023 studeerden. In deze periode was het oude studiebeurssysteem vervangen door het leenstelsel, waardoor studenten geen basisbeurs meer kregen.
Waarom wordt het ‘pech’ genoemd?
Studenten die vóór 2015 studeerden kregen wél een basisbeurs, die ze niet hoefden terug te betalen als ze binnen tien jaar hun diploma haalden. Vanaf 2023 is de basisbeurs weer ingevoerd. Hierdoor voelt de groep die tussen 2015 en 2023 studeerde zich gedupeerd, omdat zij de dupe zijn van een tijdelijk beleid.
Wat houdt de tegemoetkoming in?
De overheid heeft aangekondigd dat er een eenmalige tegemoetkoming komt voor deze groep. Het doel is om enigszins te compenseren voor het gemis van de basisbeurs. Maar het is belangrijk om te weten dat dit géén volledige terugbetaling is van gemaakte schulden.
Hoeveel krijg je precies?
De vergoeding bedraagt maximaal €1.436 per student (peildatum 2024), afhankelijk van hoe lang je gestudeerd hebt en of je binnen het leenstelsel viel.
Let op: Dit bedrag is bruto en het exacte bedrag kan per persoon verschillen.
Wie komt in aanmerking?
Je komt in aanmerking als je:
- Gestudeerd hebt in de periode september 2015 tot augustus 2023
- Geen gebruik kon maken van een basisbeurs
- Binnen tien jaar na aanvang van je studie je diploma behaalt
Hoe vraag je de tegemoetkoming aan?
Goed nieuws: je hoeft de vergoeding niet zelf aan te vragen. DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) controleert automatisch wie in aanmerking komt. Als je recht hebt op de tegemoetkoming, ontvang je automatisch bericht van DUO.
Wanneer wordt het uitbetaald?
De uitbetalingen starten naar verwachting in de loop van 2025. DUO streeft ernaar om alle betalingen automatisch en op tijd te verwerken.
Is dit genoeg compensatie voor de pechgeneratie?
Deze vraag roept veel discussie op. Voor veel studenten is een bedrag van ongeveer €1.400 een druppel op een gloeiende plaat, zeker als je kijkt naar studieschulden van tienduizenden euro’s.
Waarom is het bedrag zo beperkt?
De overheid heeft gekeken naar wat er financieel mogelijk is. Tegelijkertijd is de tegemoetkoming bedoeld als symbolisch gebaar, niet als volledige financiële compensatie.
“Het is geen volledige vergoeding, maar een erkenning van het feit dat dit beleid voor velen ongunstig uitpakte.”
Wat vinden studentenorganisaties ervan?
Studentenvakbonden zoals LSVb en ISO zijn kritisch. Zij pleiten al jaren voor een hogere compensatie of zelfs kwijtschelding van een deel van de studieschuld. Volgens hen voelt deze tegemoetkoming als “een doekje voor het bloeden”.
Wat kun je zelf nog doen als pechstudent?
Hoewel de regeling automatisch wordt toegepast, kun je zelf ook actie ondernemen om het meeste uit je situatie te halen:
Check je gegevens bij DUO
Zorg dat al je gegevens kloppen, zoals studieduur en diplomadatum. Zo voorkom je vertraging bij de uitbetaling.
Overweeg herziening van je aflossingsregeling
Je kunt bij DUO bekijken of je aflossingsregeling nog bij je huidige financiële situatie past. Heb je recht op renteverlaging of uitstel van betaling?
Bekijk andere subsidies of voordelen
Sommige gemeenten bieden extra hulp aan jongeren met een studieschuld, bijvoorbeeld bij het kopen van een huis. Informeer bij je gemeente of je in aanmerking komt voor hulp.
Wat betekent dit voor toekomstige studenten?
Vanaf het studiejaar 2023–2024 is de basisbeurs teruggekeerd. Dit betekent dat nieuwe studenten weer een beurs kunnen krijgen, afhankelijk van hun woonsituatie.
Hoe ziet het nieuwe systeem eruit?
- Thuiswonende studenten: ± €110 per maand
- Uitwonende studenten: ± €275 per maand
- Extra toeslagen mogelijk voor studenten met ouders met een laag inkomen
De terugkeer van de basisbeurs is deels te danken aan de ervaringen van de pechgeneratie en de maatschappelijke druk die daarop volgde.
Een stap in de goede richting, maar niet genoeg
De tegemoetkoming voor de pechgeneratie is een stap naar erkenning van het probleem dat deze groep studenten jarenlang heeft ervaren. Hoewel het bedrag beperkt is, geeft het wel een signaal af: er is geluisterd. Toch blijft de roep om structurele oplossingen en ruimere compensatie bestaan.
Heb jij recht op deze tegemoetkoming? Controleer dan je gegevens bij DUO, en blijf kritisch volgen hoe deze regeling zich ontwikkelt.
FAQs
Krijg ik automatisch bericht van DUO?
Ja, als je recht hebt op de tegemoetkoming, krijg je automatisch bericht van DUO. Je hoeft niets aan te vragen.
Moet ik belasting betalen over het bedrag?
De tegemoetkoming wordt aangemerkt als belastbaar inkomen. Houd er dus rekening mee dat je mogelijk belasting moet betalen, afhankelijk van je totale inkomen.
Kan ik bezwaar maken als ik geen vergoeding krijg?
Ja, als je denkt dat je onterecht niets ontvangt, kun je bezwaar maken bij DUO. Zorg dat je bewijs hebt van je studieperiode.
